معرفی کتاب زیبایی شناسی و فیلم
کاترین تامسون جونز
کتاب «زیباشناسی و فیلم» نوشته‌ی کاترین تامسون جونز به سال ۲۰۰۷ در فصلهای هفت‌گانه‌ی خود سه دوره‌ی اصلی تئوری فیلم را که عباتند از تئوری فیلم کلاسیک، تئوری فیلم دهه‌ی هفتاد و تئوری فیلم شناختی؛ به زبانی رسا و بیانی ساده توضیح می‌دهد و مسئله‌های کلانِ نظری را که در هر یک از این دوره‌ها بحث شده‌اند و محل مناقشه بوده‌اند بررسی می‌کند.
در دوره‌ی اول که از دهه‌ی ۱۹۲۰ تا دهه‌ی ۱۹۵۰ را دربرمیگیرد متفکران عمده‌ای مثل آرنهایم، بازن و آیزنشتاین درصدد بودند تا از ظهور قالب نوین هنری یعنی فیلم دفاع کنند و بر هنربودن آن استدلال بیاورند. مسئله‌ی اصلی در این دوره ناشی از تنشی است که بین بازنمایی واقعیت و ضبط خشک‌وخالی واقعیت درمی‌گیرد. فصلهای اول و دوم کتاب با محوریت مسئله‌ی رئالیسم به همین دوره راجع است.
در دوره‌ی دوم که در دهه‌ی ۱۹۶۰ و سرتاسر دهه‌ی ۱۹۷۰ را دربرمیگیرد بیش از هر چیز، دو مسئله‌ی کلان نظری یعنی تألیف فیلم و زبان فیلم در کانون مباحث قرار می‌گیرد. در این میان، متفکران عرصه‌ی فیلم چارچوب‌های نظری مثل نشانه‌شناسی و ساخت‌گرایی و روانکاوی را به کار گرفتند تا به درک بهتری از هنرمندِ فیلم یعنی مؤلف آن برسند و نقد مؤلف را تدوین کنند و از سوی دیگر، ببینند شباهت و تناظر فیلم با زبان آیا کمکی به فهم و تفسیر این قالب هنری می‌کند یا نه.
فصلهای سوم و چهارم کتاب زیبایی شناسی و فیلم با محوریت تبیین‌های ساخت‌گرا و برساخت‌گرا به همین دوره راجع است. در دوره‌ی سوم که از دهه‌ی ۱۹۸۰ تاکنون بر جهان نظری فیلم مسلط بوده مسئله‌ی اصلی، نحوه‌ی درگیربودن تماشاگر با فیلم است. تماشاگر آنچه را روی پرده می بیند و می شنود «چگونه معنا می کند»؛ کلیت فیلم را چگونه درمی یابد و چه ارزیابی از آن دارد؛ آنچه را می بیند و می‌شنود چگونه با تخیل خود تکمیل می کند؛ و با احساس خود چگونه به شخصیتها و رویدادهای فیلم و نیز به جنبه‌های دیداری و احساسیِ خودِ فیلم واکنش می دهد. سه فصل آخر که به ترتیب به موضوع روایت در فیلم (فصل پنجم) فهم روایی و تفسیر (فصل ششم) و عواطف و همذات‌پنداری (فصل هفتم) می‌پردازند مسائل عمده‌ی دوره‌ی سوم را پوشش می‌دهند.
باید افزود که کتاب زیباشناسی و فیلم درباره‌ی «فیلم به‌عنوان فلسفه» نیست یعنی فیلمها را به کار نمی‌گیرد تا نگرشهای فلسفی را به‌تصویر بکشد یا بیازماید. بلکه این کتاب «خودِ فیلم» را موضوعِ پژوهش قرار می دهد اما جنس پژوهشش فلسفی است. این کتاب به ترجمه‌ی دکتر عبدالله سالاروند و به همت انتشارات نقش جهان، در دویست و چهل صفحه و به قیمت بیست و پنج هزار تومان روانه‌ی بازار شده و دکتر حسن بلخاری نیز طی یادداشتی این ترجمه را تحسین کرده که در پشت جلد نگاشته شده است.